روزهای ناگوار بازماندگان کرونا

جارستان: دیگر به بهار فکر نمی کنم / به لبخند صورتی شکوفه ها/ و عطر سنبلانه ی نوروز / تو که نباشی / فصل ها از زنی برایم حرف می زنند/ که با بوسه ی زمستان/ به خواب رفت و / هرگز بیدار نشد.

این سروده وحیده تقی پور بانوی شاعر اهل انزلی در رثای همسر تازه درگذشته اش در روزهای تلخ تنهایی و قرنطینه خانگی کرونا است .

این بانوی سوگوار می گوید: این بیماری مصیبتی است که گرفتار همه مردم شده ولی غربت و گرفتاری بازماندگان عزیز از دست داده سخت و جانفرساست.

تقی پور می افزاید: همسرم دوم اسفند بیمار شد به بیمارستان انزلی مراجعه کردیم کیت تشخیص نبود ولی تب بسیار بالا داشت و آزمایش و عکس نشان می داد که درگیر کرونا است گفتند در خانه استراحت کند ، یک هفته بعد بیمارستان رشت بردم یک شربت و قرص دادند گفتند ببر منزل، دوشنبه باز بردم بیمارستان انزلی اکسیژن خونش پایین آمده بود بستری نکردند ولی قرص دادند گفتند اینجا آلوده است ببرید مراقبت کنید در خانه خوب می شود اما بدتر شد چهارشنبه دوباره بردم بیمارستان و صبح پنجشنبه ۱۵ اسفند بعد از دو هفته رنج و عذاب فوت کرد .

با صدای خسته و بی رمق ادامه می دهد:با این شرایط بد روحی تمام کارهای دفن را مجبور بودم خودم به عهده بگیرم . فقط ۳۰۰ هزار تومان هزینه حمل پیکرش با آمبولانس تا آرامستان را گرفتند و یک میلیون تومان هم هزینه قبر ، و اعضای خانواده و چند نفر از اقوام نزدیک فقط از دور ایستادیم و شاهد خاکسپاری اش بودیم. بعد هم تنهایی برگشتیم خانه.

با بعضی در گلو می گوید:بیست و سه سال با هم زندگی کردیم و تازه دو ماه بود که بعد از سالها کار سخت بازنشسته شده و نقشه کشیده بود که با هم به سفر برویم ، اما خودش به تنهایی به سفری رفت که بازگشتی ندارد.

وی خاطرنشان کرد: دو فرزند پسر دارم ولی به دلیل نگرانی از انتقال ویروس حتی نمی توانستم آنها را در آغوش بگیرم و هر کدام یک گوشه خانه کز می کردیم . خودم خانه را ضدعفونی کردم ، ۱۰ ، ۱۲ روز بعد از فوت همسرم و پس از پی گیری های برادر شوهرم آمدند و تست گرفتند و با محلولی که داشتند خانه را پاکسازی کردند فعلا مادر شوهرم نیز بیمار است و بیمارستان قبول نکردند و از او در خانه نگه داری می کنم.

ایام سوگواری برای آنان که عزیزی را از دست می دهند روزهای حساس و دشواری است . دورانی که افراد نیاز به حمایت ، دلداری ، دلداری و کمک دارند.

اما شرایط خاص این بیماری و شیوع و توصیه های پزشکان به فاصله گیری اجتماعی و قرنطینه خانگی مانع از این همراهی ها شد.

در این ایام نه فقط مبتلایان به ویروس کووید ۱۹ بلکه همه بیماران و نزدیکانشان و خانواده های درگذشتگان به دلیل شرایط ویژه سختی های بسیاری را اغلب در تنهایی متحمل شدند.

فرامرز کوچکی زاد رییس انجمن مفاخر انزلی ، نویسنده و پژوهشگر از کسانی بود که در این ایام به دلیل ایست قلبی درگذشت . در شرایطی غیر از بحران کرونا بی شک بسیارانی از اقوام و دوستان تا آشنایان و همشهریان در کنار همسر شاعرش بانو طاهره شارمی حضور می یافتند تا این سوگ بزرگ را تاب بیاورد اما او اکنون در قرنطینه با این غم بزرگ تنها مانده است.

چهل و چهارسال در کنار هم زندگی کرده بودند و درست در سالگرد ازدواجشان قلب همسرش از کار ایستاد . تمام این سالها که سرشار از فعالیتهای فرهنگی بود در کنار هم بودند. فرزندی نداشتند اما محبتی که بینشان بود آنان را از غیر بی نیاز می ساخت.

وقتی برای عرض تسلیت تماس می گیرم صدایش می لرزد و کمی بعد با همه متانت و خودداری هق هق گریه امانش نمی دهد .

در این روزهای سخت و اندوهناک هستند کسانی که بیمارند و همسرشان را از دست داده اند و فرزند کوچک دارند ، خانواده هایی که یک نفرشان جان باخته و بقیه بیمارند و در قرنطینه خانگی تنها مانده اند و کسی جرئت مراقبت از آنها را ندارد. بی شک همه اینها باید مورد حمایت های درمانی ، معیشتی و روحی قرار گیرند .

پردیس ایران درگیر توفان کرونا

گیلان از متراکم ترین استان های کشور با توجه به گردشگرپذیر بودن و داشتن بنادر و حمل و نقل مسافر و کالا از نخستین کانون های شیوع ویروس کرونا در کشور بود.

نماینده تام الاختیار وزیر بهداشت و درمان مدیریت کرونا در گیلان سومین روز فروردین گفت : در حال حاضر یک هزار و ۵ بیمار در بیمارستان های استان بستری هستند و علاوه بر آنها بخش زیادی از مبتلایان هم بهبود یافته و ترخیص شده اند.

دکتر محمد حسین قربانی اظهار داشت : از ابتدای شیوع کرونا در مجموع هشت هزار و ۱۷۹ بیمار به دلیل مشکلات حاد تنفسی در بیمارستان های دولتی و خصوصی استان بستری شده اند، افزود : بخش زیادی از آنان بهبود یافته اند و بخشی هم در حال گذران دوران نقاهت خود هستند.

بی شک این بیماری نه تنها بر شرایط جسمی و روحی مبتلایان و بهبود یافتگان بلکه بر بستگان آنها و اقوام عزیز از دست داده و بازماندگان تاثیری عمیق و ناگوار خواهد گذاشت.

بلایای طبیعی و بحران ها و عوارض مختلفشان می توانند زمینه ساز مشکلات اجتماعی و فردی مانند افسردگی ، اعتیاد ، طلاق ، خودکشی و ناهنجاری های دیگری شود.

مداخله در بحران، یک ضرورت

برای پیشگیری از آسیب ها و کنترل و کاهش بحران های فردی ، خانوادگی و اجتماعی مبحثی با عنوان مداخله در بحران از طریق ارائه خدمات فوری و تخصصی لازم به افراد آسیب دیده اجتماعی یا در معرض آسیب اجتماعی از سوی روانشناسان مطرح و توسط متولیان سلامت جامعه در اغلب کشورهای جهان اجرایی شده است .

امین حق ره کارشناس مشاوره و مددکار اجتماعی انزلی در این باره گفت: ما چیزی به اسم مداخله در بحران داریم برای این که سوگواران دچار افسردگی می شوند و از اجتماع دوری می کنند و در خود فرو می روند و این مددکاران هستند که باید به سراغشان بروند.

وی اظهار داشت: در شرایط سخت و حساس کنونی ، بازماندگان بیماران حتی نتوانسته اند آداب سوگ را به جا بیاورند و اندوهشان را بیرون بریزند و این خودش یک بحران روحی روانی ایجاد می کند .

وی خاطرنشان کرد: این خانواده ها نباید احساس رها شدگی کنند باید کار سیستماتیک از طریق نهادهای متخصص برای آنها صورت بگیرد .

وی با بیان این که بیماران پس از ترخیص از بیمارستان ۱۴ روز باید در قرنطینه باشند اظهار داشت: یکی از وظایف نقاهتگاه ها باید این باشد که بیماران قبل از بازگشت به جامعه علاوه بر مسائل جسمی بازتوانی روحی هم بشوند به ویژه آنهایی که عضوی از خانواده را از دست داده اند.

حق ره با تاکید بر این که مداخله در بحران برای مبتلایان، بهبود یافتگان وبازماندگان باید به صورت حرفه ای صورت بگیرد و مددکاران وارد عرصه کنشگری شوند تصریح کرد: پس از گذر از بحران نیز مطمئنا مراجعات بسیاری برای رسیدگی به کودکان، خانواده های آسیب دیده، کسانی که دچار فوبیا و وسواس شده اند ، خواهیم داشت و مددکاران باید مثل فوریتهای پزشکی آماده به خدمت باشند .

وی با بیان این که بازمانده یکی از درگذشتگان می گفت ما در بستر بیماری از گرسنگی در حال مرگ بودیم و همه از ترس ما را طرد کرده بودند افزود: باید برای این افراد برنامه ریزی شود حمایتهای معیشتی، پزشکی و مشاوره ای صورت بگیرد.

وی با تاکید بر لزوم حمایت روحی خانواده هایی که عزیزانشان را در این بحران و در تنهایی از دست داده اند گفت : حداقل کاری که باید در این شرایط صورت بگیرد این است که افرادی متناسب با خاستگاه اجتماعی و علایق این خانواده ها از بین چهره های شاخص فرهنگی ، ورزشی و مسئولان و مدیران شهری برای کاهش آلام آنان تماس بگیرند.

این مددکار اجتماعی اظهار داشت: باید به خانواده های بیماران و بازماندگان شماره ای داده شود تا هنگام بروز مشکل بتوانند تماس بگیرند و احساس ایمنی کنند و جلوی آسیب های بعدی گرفته شود. در تشکلهای حمایتی افراد خاصی باشند که همیشه خطشان برای کمک در دسترس باشد و افراد بتوانند مواقع لازم تماس بگیرند.

به گفته وی برخی از این افراد احساس تقصیر می کنند از این که مبادا خودشان ناقل ویروس بوده باشند باید بار گناه را از دوش افراد برداریم و برای کاهش آسیبها و برگرداندن اشخاص به جریان روند طبیعی زندگی تلاش کنیم .

وی در مورد کارهایی که دوستان و اقوام خانواده های عزیز از دست داده می توانند انجام دهند گفت : ممکن است این خانواده ها دچار افسردگی شوند و ارتباط را قطع کنند ، وابستگان و دوستان باید این هنر را داشته باشند که از طریق صوتی و تصویری جویای احوال آنها باشند .

وی متذکر شد: بیرون رفتن و تهیه مایحتاج برای افراد یا خانواده های بیمار یا حتی سوگوار سخت است حتما باید کمک کنیم نیازمندی هایشان را با رعایت شرایط بهداشتی و حفظ فاصله برایشان ببریم اینطوری هم آنها سختی کمتری را متحمل می شوند و احساس می کنند که حامی دارند هم از انتقال ویروس جلوگیری می شود ضمن این که حمایتها باید پیوسته باشد.

این مددکار با اشاره به اهمیت فعالیت سمن ها افزود: انجمن ها و تشکلهای حمایتی با توجه به این که کرونا یک بحران عمومی شده باید خودشان همدیگر را پیدا کنند و تجربیاتشان را با هم در میان بگذارند و از بار روانی هم بکاهند .

نقاهتگاه هایی برای بهبود یافتگان

با توجه به ضرورت گذران یک دوره قرنطینه ۱۴ روزه برای مبتلایان بهبود یافته از بیماری کرونا نقاهتگاه هایی در شهرهای رشت و انزلی به این منظور آماده شد.

مهمانسرای المپیک رشت با ظرفیت ۱۶۸ تخت و در حال حاضر با ۶۶ تخت فعال برای بیماران کرونایی در حال خدمات دهی است.

نقاهتگاه انزلی نیز با ۶۰ تخت در حال خدمات دهی است که در حال حاضر ۱۵ بهبود یافته در آن بستری هستند.

کمک داوطلبانه ۱۷ مددکار و روانشناس

جواد طلسچی یکتا مسئول خانه هلال مددکاران اجتماعی گیلان و رییس هیات مدیره کانون کلینیک های مددکاری اجتماعی گیلان در مصاحبه با خبرنگار ایرنا گفت: برنامه حمایت روانی اجتماعی از بیماران و بهبود یافتگان بیماری کرونا توسط وزارت بهداشت با همراهی و نظارت اجرایی دانشگاه علوم پزشکی کشور و استانها و با همکاری جمعیت هلال احمر کشور در حال انجام است .

وی افزود: پس از فراخوان انجمن برای تامین نیروی انسانی ۱۷ مددکار و روانشناس داوطلب کمک در نقاهتگاه ها شدند.

وی اظهار داشت: مددکاران اجتماعی و روانشناسان جهت حمایت روانی اجتماعی از بهبود یافتگان کرونا به صورت شیفت بندی در نقاهتگاه طبق پروتکل تعریف شده از طرف وزارت بهداشت تهیه شده فعالیت می کنند.

طلسچی با بیان این که ممکن است با توجه به ناشناخته بودن این بیماری و هراس از آن در جامعه به بهبود یافتگان انگ بخورد و یا از محیطهای اجتماعی طرد شوند خاطرنشان کرد: مددکاران علاوه بر مشاوره به بهبود یافتگان، مشاوره هایی به خانواده های آنان نیز ارائه می دهند .

وی یاداور شد:مشاوران همچنین حمایتهای اجتماعی و روانی از راه دور را نیز در برنامه قرار می دهند تا آسیبی شامل حال این عزیزان نشود.

لزوم گذران دوره ۱۴ روزه در نقاهتگاه

طلسچی متذکر شد: با توجه به ظرفیت خوب موجود در نقاهتگاه باید تمهیدی اندیشیده شود که تمامی افراد بعد از ترخیص حتما دوره نقاهت خودشان را در نقاهتگاه بگذارنند تا ضمن گذران دوره نقاهت در محیطی که با توجه به ضدعفونی مدام محیط قرنطینه واقعی بر آن حاکم است ، حضور روان پرستاران نیروهای تخصصی مددکاران و نظارت بسیار خوب دانشگاه علوم پزشکی گیلان دوره نقاهت سپری شود.

مسئول خانه هلال مددکاران اجتماعی گیلان اظهار داشت : با توجه به تجربه خوبی که به دست آوردیم الان به استانهای دیگر در موارد مختلف از چگونگی فراخوان تا بقیه امور مشاوره می دهیم .

وی افزود: بحث سوگ مساله مهمی است با توجه به این که از هر ۱۰ نفر بهبود یافته یکی دو نفر هستند که در خانواده شان یک یا چند نفر را از دست داده اند باید به این افراد توجه جدی شود.

وی با بیان این که سوگواری می تواند باعث افت شرایط جسمانی و فیزیولوژیکی و روانی بهبود یافتگان و کاهش ایمنی بدنشان و خطر بازگشت پذیری یا عود مجدد شود بر لزوم ارائه راهنمایی های لازم به آنان و همچنین خانواده های عزیز از دست داده تاکید کرد.

طلسچی خاطرنشان کرد: انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران حمایت از راه دور دارد شماره تماس هایی را اعلام کرده ۰۹۱۰۷۷۶۱۴۰۷ /۰۹۰۲۳۲۵۷۷۳۴ /۰۹۹۲۴۷۷۸۸۴۹

پیشنهاد می کنم خانواده ها اعتماد کنند افراد باسواد و قابل اعتمادی پشت این خطوط هستند و می توانند پاسخگو باشند و راهکارهایی را به خانواده ها انتقال دهند .

بیماران طرد شده، مردگان بی مشایعت کننده

مددکاران در این روزها شاهد صحنه های تلخی هستند و از بیمارانی می گویند که هیچکدام از اعضای خانواده حتی در نقاهتگاه به سراغش نمی آمدند و یا فردی که فوت شده بود و حتی برادرش حاضر نبود جنازه را تحویل بگیرد و این نشان از شرایط خاصی است که باید برای آن تمهیدی جدی اندیشیده شود.

طلسچی با بیان این که در ۱۵ ، ۲۰ روز آینده این احتمال وجود دارد جامعه گیلان دچار تنش های روانی پس از بحران شود افزود : مسئولیت اجتماعی مهمی نیز در ارتباط با تنشهای روانی پس از بحران داریم .

رییس هیات مدیره کانون کلینیک های مددکاری اجتماعی گیلان تاکید کرد: مسئولان استان با کمک سازمان های متولی باید برنامه ریزی های لازم را جهت تهیه یک برنامه عملیاتی مدون کنترل و کاهش تنش های روانی پس از بحران کرونا به عمل بیاورند .

وی اذعان کرد: مدت زمان مشخصی قابل پیش بینی نیست باید ببینیم مسیر به چه شکل پیش می رود و ویروس کی توان اصلی اش شکسته می شود و این بستگی به میزان ورود و خروج بیمارستان ها دارد.

لزوم همیاری گسترده به آسیب دیدگان

رییس هیات مدیره کانون کلینیک های مددکاری اجتماعی گیلان متذکر شد: با توجه به شرایط حساس از کلینیک های مددکاری اجتماعی می خواهیم در بحث ارجاعات کمک کنند و داوطلبانه پذیرای ارجاعات مراکز درمانی در ابعاد مختلف اجتماعی و روحی روانی باشند .خانواده های بسیاری آسیب دیده اند که بخش بسیاری ممکن است از اقشار کم برخوردار جامعه ، آسیب دیدگان اجتماعی یا کودکان کار باشند و نیاز است که سازمان های حمایتی این افراد را تحت پوشش بگیرند.

طلسچی اظهار داشت: فکر می کنم در ماه های آینده در دستورالعمل های اجرایی سازمان های حمایتی تغییراتی بوجود بیاید و ظرفیتی برای تحت پوشش قرار دادن آسیب دیدگان کرونا ایجاد شود.

رییس هیات مدیره کانون کلینیک های مددکاری اجتماعی گیلان در پایان از مددکاران و روانشناسانی که داوطلبانه و گمنام ،با شهامت و بدون چشمداشت وارد این روند حمایت روانی اجتماعی در نقاهتگاه ها شده و همراه کادر پزشکی به رسالت پیراپزشکی خود عمل می کنند قدردانی کرد.

صاحب نظران تاکید می کنند بیماری کرونا با توجه به شیوع بالا و درگیر شدن جمعیت کثیری به آن، مولفه های گوناگونی دارد و باید از جوانب مختلف به آن توجه و رسیدگی شود.

التیام ندادن زخم های اجتماعی بی شک عوارض ناگوار بسیاری به همراه خواهد داشت./ ایرنا